นักออกแบบ นักคิด และผู้ประกอบการ ในอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ไทย
ทุกครั้งที่เดินตามท้องถนน เดินผ่านย่านชุมชน หรือเพลิดเพลินไปกับประเพณี และศิลปะการแสดง เราเคยตั้งข้อสังเกตหรือไม่ว่าสิ่งเหล่านี้คือ “วิถีชีวิต” ที่รายล้อมรอบตัว บางแห่งบ่งบอกถึงความเป็นย่าน บางพื้นที่อาจหล่อหลอมเป็นเมือง และมีอีกหลาย ๆ ครั้งที่เราพบว่า “วิถีชีวิต” ทำหน้าที่สื่อสารความเป็นเอกลักษณ์ไทย ที่ไม่ได้ถูกตีกรอบไว้เพียงแค่ วัดพระแก้ว ลายกนก หรือชุดไทยประจำชาติ เท่านั้น
อาจกล่าวได้ว่า งานจักสานคืออีกหนึ่งทักษะงานช่างฝีมือที่อยู่คู่คนไทยมานานแสนนาน ส่วนใหญ่เกิดจากการถ่ายทอดองค์ความรู้รูปแบบการสานจากรุ่นสู่รุ่น แต่ละพื้นที่ แต่ละชุมชนต่างมีเอกลักษณ์เฉพาะทั้งในเรื่องของการใช้วัสดุ ลวดลาย สีสัน รูปทรง ประโยชน์ใช้สอย ตามสภาพพื้นที่ที่ชุมชนเราอาศัยอยู่ ข้าวของเครื่องใช้ที่คุ้นตาจากงานจักสานมีให้เห็นหลายอย่าง เช่น กระติ๊บ ตะกร้า กระเป๋า อุปกรณ์จับปลา เป็นต้น ส่วนใหญ่จะเป็นข้าวของเครื่องใช้ตามวิถีชีวิตของคนท้องถิ่น แต่เราคงปฏิเสธได้ยากว่า งานจักสาน ที่อยู่ในกลุ่มของแฟชั่น และของตกแต่งบ้าน มักถูกคนเมืองมองว่าเชย ไม่เหมาะกับไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่มากนัก
ใครจะคิดว่า เก้าอี้ในห้องโถงสีเขียวมะนาวที่เหล่าผู้ล่านั่งรอก่อนเข้าไปเล่มเกมส์ในหนังภาพยนตร์ The Hunger Games (เกมล่าเกม : เข้าฉายปี ค.ศ. 2012) หนังแอ็คชั่นดราม่ารูปแบบนิยายวิทยาศาสตร์ คือ เก้าอี้ Sexy Chair ที่ออกแบบโดย นัษฐพงศ์ เจริญกิติวรากรณ์ นักออกแบบผลิตภัณฑ์ที่หยิบเอาวัสดุข้างกายอย่าง “สายเข็มขัด” มาเปลี่ยนบริบทใหม่ จากเดิมที่ใช้คาดเอวสู่งานออกแบบเฟอร์นิเจอร์ที่ตอบสนองประโยชน์ใช้สอยได้อย่างลงตัวภายใต้แบรนด์ Sculpture
“ในห้องครัวไม่มีอะไรเป็นขยะ” แอนโทนี บอร์เดน เชฟชื่อดังชาวอเมริกัน เคยกล่าวไว้ในสมัยที่เขายังมีชีวิต ในสารคดีชื่อดังเรื่องสุดท้ายของเขา ในการรณรงค์เกี่ยวกับขยะอาหาร เขาบอกด้วยว่า “ผมอาจจะเป็นพวก Old School ผมไม่ถูกสอนให้ทิ้งอะไรเลย นั่นหมายถึงว่าในทุกๆ วัตถุดิบเนื้อสัตว์ที่ไม่ผ่านการตัดแต่ง ไปจนเศษผัก ผลไม้ เชฟบอกว่ามันสามารถทำเมนูได้ทั้งนั้นไม่มีอะไรที่ควรจะต้องเป็นขยะ” และนี่เป็นเทรนด์ใหม่ ไม่จำกัดเฉพาะวงการอาหารแต่เป็นความพยายามทั่วโลก ในการใช้ของเหลือมาสร้างมูลค่าในการแก้ไขปัญหาการบริโภคอย่างสุดโต่ง ที่ทำให้เกิดการบริโภคทรัพยากรอย่างเกินจริงไปทั่วโลก
พิงค์กี้ เทเลอร์ (Pinky Tailor) ร้านออกแบบตัดเย็บเสื้อผ้าเฉพาะบุคคลเปิดตัวครั้งแรกในปี พ.ศ. 2523 (ค.ศ.1980) โดย มร.พิงค์กี้ (Mr.Pinky) ผู้เป็น Tailor Master ที่มีพรสวรรค์ จากร้านแรกในจังหวัดอุดรธานี ที่เป็นที่ตั้งของฐานทัพสหรัฐอเมริกาในเวลานั้น มีลูกค้าฝรั่งต่างชาติที่ต้องมารายงานตัวกับฐานทัพที่นั่น ทำให้มีลูกค้ามากหน้าหลายตา กระนั้นเมื่อฐานทัพทหารอเมริกันถอยออกไปจากจังหวัดอุดรฯ มร.พิ้งค์กี้ จึงเข้ามาเปิดกิจการที่กรุงเทพมหานครเป็นครั้งแรกที่ห้างไดมารู ก่อนที่จะย้ายมาอยู่ที่บริเวณเพลินจิตเช่นในปัจจุบัน
น้ำเสียงจากปลายสายฟังแล้วรู้เลยว่าเป็นสุภาพสตรีที่เรียบร้อยมาก จังหวะพูดช้าๆ เบาๆ สุภาพ สมกับการที่เป็นเจ้าของแบรนด์ “พับเพียบเรียบร้อย” เธอมีชื่อว่า วิริน เชาวนะ หญิงสาวที่เริ่มต้นสร้างแบรนด์ของตัวเองขึ้นมาจากความหลงใหล่ในเสน่ห์ของกระดาษแบบไม่รู้ตัว วิรินเป็นผู้หญิงที่ชอบดอกไม้มาก วันหนึ่งเธอได้แรงบันดาลใจจาก “สกุล อินทกุล” นักจัดดอกไม้ชื่อดังของไทยเมื่อราวๆสิบปีที่แล้ว ภาพการจัดดอกไม้ที่งดงามหลากหลายจากสมุดภาพที่สวยมากกลายมาเป็นวัตถุดิบทางปัญญาให้วิริน ถ่ายทอดดอกไม้ของเธอออกมาด้วยรูปทรงเรขาคณิต และเลือกใช้สีแบบโทนเดียว เพื่อนำเสนอทางเลือกใหม่เป็นดอกไม้สไตล์ไทยที่ลดทอนความอ่อนช้อยลงแต่เพิ่มความเข้มแข็งขึ้น ตัดสีสันออกแต่รักษาฟอร์มเดิมของมันไว้
การเติบโตในบ้านที่เป็นทั้งโรงงานเหล็กย่านสุขสวัสดิ์ไม่ได้เป็นเรื่องที่สวยงามเลย ในทางตรงกันข้ามเสียงเครื่องจักรทั้งงานปั้ม งานพับ งานเชื่อมทำหน้าที่เป็นนาฬิกาปลุกทุกเช้าให้กับน้องปิ่น- ศรุตา เกียรติภาคภูมิ จวบจนกระทั่งเธอได้มีโอกาสลงมือทำงานกับป๊าเพื่อนำเศษเหล็กมาสร้างผลงานศิลปะในระหว่างศึกษาอยู่ในมหาวิทยาลัยในวิชา Art Environment ชั้นปีที่ 2 พร้อมต่อยอดแนวคิดโดยนำเรื่องราวของชีวิตคนงานในโรงงานมาสร้างสรรค์เป็นศิลปนิพนธ์ ผ่านเทคนิคการสกรีนภาพถ่ายคนงานลงบนแผ่นเหล็ก ทำให้เธอเปลี่ยนความคิดในแง่ลบที่เคยมีกับโรงงานให้กลายเป็นความคิดบวกจากคุณค่าทุกชีวิตในโรงงานเหล็ก ธุรกิจของครอบครัว “เกียรติภาคภูมิ” หลังจบการศึกษา ศรุตาเดินสายเข้าอบรมตามโครงการที่หน่วยราชการ และภาคเอกชนจัดขึ้น เพื่อเพิ่มพูนความรู้ทั้งด้านงานออกแบบ และเรียนรู้แนวคิดในการทำธุรกิจ พร้อมตัดสินใจสร้างแบรนด์ PiN โดยนำ “เศษเหล็ก” มาสร้างอัตลักษณ์ทางด้านวัสดุที่โดดเด่นของแบรนด์ โดยมีแนวคิดในการดำเนินธุรกิจอย่างง่าย ๆ แต่ชัดเจนว่า “ทำทุก ๆ วันให้ดีที่สุด ... ในเมื่อเสียงเครื่องจักรยังปั๊มอยู่ นั่นคือเสียงลมหายใจของคนงาน ของหนู(น้องปิ่น) และครอบครัว ที่จะต้องเดินต่อไปอย่างมั่นคง”
ชื่อ FolkCharm ช่างเหมาะกับแบรนด์แฟชันสุดมินิมัลนี้ เพราะเสื้อผ้าฝ้ายเรียบๆ ที่ตัดเย็บอย่างเก๋ประณีตมีเสน่ห์ของท้องถิ่นอยู่ในทุกขั้นตอน ลูกแก้ว-ภัสสร์วี โคะดากะ มองเห็นปัญหาว่าเสื้อผ้าทอมือไทยที่วางขายในท้องตลาดมีดีไซน์ที่ใส่ยากใน ชีวิตประจำวัน และหากไม่ราคาสูงเกินเอื้อม ก็แข่งกันตั้งราคาย่อมเยามาก จนต้องใช้วัสดุหรือตัดเย็บไม่ดีนัก เธอเลยร่วมมือกับกลุ่มแม่บ้านในจังหวัดเลยตัดเย็บเสื้อผ้าอย่างดีที่ดูสากล ไม่หวือหวา สวมใส่ได้ง่ายในทุกวัน ตั้งราคากลางๆ ไม่ถูกไม่แพง ใครๆ ก็ใส่ได้อย่างสบายใจ
จากธุรกิจเดิมของครอบครัวในการรับจ้างผลิต งานพิวเตอร์แมททีเรียล หรืองานฝีมือจากดีบุกสู่การเปลี่ยนแปลงสำคัญเมื่อกว่า 10 ปีก่อน เมื่อ “5 พี่น้องหญิงล้วน” เรียนจบและกลับเข้ามาสานต่อธุรกิจ พวกเธอต้องการสร้างแบรนด์เป็นของตัวเอง ชื่อของแบรนด์ “5IVESIS” (ไฟว์ซิส) จึงเกิดขึ้นจากจุดนั้น โดยเริ่มต้นวิธีคิดของสินค้าในยุคแรกว่า จากสิ่งที่ง่ายที่สุดคือ ทำในสิ่งที่พวกเธอชอบ ในความเป็นผู้หญิงที่ชอบแต่งตัว พวกเธอก็เลยอยากจะทำของแต่งบ้าน จนกลายมาเป็น 5IVESIS Home Decor งานพิวเตอร์แมททีเรียลอันล้ำค่าที่เกิดจากส่วนผสมระหว่างเงินและดีบุก กับแบรนด์ของขวัญพรีเมียม งานแฮนด์เมดที่ประณีต ละเอียดอ่อน ที่แทรกความเชื่อและกลิ่นอายของไทย
หากมีการจัดหมวดสินค้าห้ามพลาดสำหรับนักท่องเที่ยวต่างชาติและนักท่องเที่ยวจีนยุคใหม่ Cosmos & Harmony นับเป็นไอเท็มที่ขาดไม่ได้ ที่บรรดานักท่องเที่ยวจะต้องเลือกซื้อเป็นของที่ระลึกกลับไปเป็นของฝาก ดูจาก 17 สินค้าห้ามพลาดของ นักท่องเที่ยวจีนล่าสุด ที่จัดโดย shoot2china คอลเลคชั่น “สบู่โบราณ” ของ Cosmos& Harmony ได้รับการจัดอันดับให้เป็น 1 ใน 10 สินค้าต้องห้ามพลาด บนบรรจุภัณฑ์ (packaging) ที่มีลวดลายพิมพ์และกระดาษห่อสบู่ที่ให้ความรู้สึกแบบไทยโบราณคอลเลคชั่นนี้ มีให้เลือก 3 กลิ่น 3 ดีไซน์ คือ น้ำอบไทย ฤาษี และมวยไทย โดยทั้ง 3 รุ่นก็ให้อารมณ์และคุณสมบัติแตกต่างกันไป เช่น สบู่รุ่นฤาษี จะให้อารมณ์กับกลิ่นสัมผัสคล้ายกับยาหม่องวัดโพธิ์ มีคุณสมบัติช่วยผ่อนคลายความเมื่อยล้า เพราะมีส่วนผสมจากสมุนไพรธรรมชาติ ฯลฯ
กรุงเทพฯไม่ใช่ประเทศไทย วิถีของคนย่อมต่างกันไปตามท้องถิ่น ตามเมืองรองต่างๆผู้คนเขาก็มีชีวิตความเป็นอยู่ในแบบของเขา “นครศรีธรรมราช” ก็เช่นกัน แม้ถูกจัดว่าเป็นเมืองรอง แต่เมืองนครศรีฯ มีดีมากมายไม่อายใคร โดยเฉพาะวงการออกแบบและงานศิลปะหัตถกรรมร่วมสมัยที่กำลังบูมและคึกคักอย่างที่ใครๆอีกมากมายคาดไม่ถึง
ย้อนประวัติศาสตร์กันสักนิด “มัดหมี่” เป็นวัฒนธรรมการทอผ้าและสร้างลวดลายที่เป็นสากล ซึ่งประเทศไทยและประเทศในแถบเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ได้รับถ่ายทอดเทคนิคการมัดหมี่นี้มาจากประเทศอินเดีย ไม่ว่าจะเป็น อินโดนีเซีย มาเลเซีย กัมพูชา ฟิลินปินส์ เวียดนาม และเมียนมา ซึ่งในประเทศเหล่านี้ ต่างก็มีการใช้เทคนิคมัดหมี่สร้างลวดลายบนผืนผ้าและมีชื่อเรียกที่แตกต่างกันไป รวมถึงญี่ปุ่นและจีนก็มีการสร้างลายด้วยเทคนิคการมัดหมี่เป็นของตัวเองเช่นกัน แม้กระทั่งประเทศเม็กซิโกที่ไกลออกไปอีกซีกโลก ก็มีการใช้เทคนิคมัดหมี่บนผืนผ้าเช่นกัน
คนไทยส่วนใหญ่คงรู้ดีว่าถ้าพูดถึงของดีลำปางแล้ว หนึ่งในนั้นต้องเป็น ‘ชามตราไก่’ แน่นอน และผู้ที่อยู่เบื้องหลังการทำให้ชามตราไก่กลายเป็นสินค้าที่เชิดหน้าชูตาจังหวัดลำปางก็คือเซรามิกธนบดี โรงงานเซรามิกผลิตชามตราไก่แห่งแรกของจังหวัดที่ปัจจุบันอยู่ในความดูแลของทายาทรุ่นลูก พร้อมกับมีการเปิดพื้นที่ส่วนหนึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์ให้ผู้ที่สนใจเข้ามาเยี่ยมชมได้ด้วย
ในยุคที่ผู้คนหันมาให้ความสำคัญกับสุขภาพ ความปลอดภัย หันหลังให้กับความเสี่ยงต่างๆ ผลิตภัณฑ์ธรรมชาติกลายเป็นทางเลือกที่ตอบโจทย์ได้อย่างดี การเดินหน้าสู่ความเป็นธรรมชาติจึงเป็น เทรนด์มาแรงในยุคนี้ เมื่อผู้คนรู้สึกไม่โอเคกับโลกรอบตัวที่เต็มไปด้วยสารเคมีมากมาย ก็จะเลือกหันกลับไปหาธรรมชาติในที่สุด กระแสนิยมสินค้าธรรมชาติจึงแรงขึ้นๆ ตอบสนองพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปนั่นเอง โดยเฉพาะกลุ่มผลิตภัณฑ์ในหมวดสุขภาพและความงาม
Aterlier2+ สตูดิโอออกแบบที่มีส่วนผสมลงตัวระหว่างคนสองคน แนวคิดสองแนวคิดของคู่รักนักออกแบบคุณวรพงศ์ มนูพิพัฒน์พงศ์ และอดา จิระกรานนท์ สตูดิโอน้องใหม่ไฟแรงระดับท็อปลิสต์ของประเทศไทย ในเรื่องการผสมผสานแนวคิดด้านงานหัตถกรรมฝีมือมาสู่งานโครงสร้างสถาปัตยกรรมและงานเฟอร์นิเจอร์ได้อย่างน่าทึ่ง ซึ่งน่าจะเกิดจากยุทธวิธีคิดที่เปิดกว้าง ประนีประนอม และการทำงานในลักษณะสมรู้ร่วมคิดกับคนอื่นได้ เหมือนกับชื่อ “2+” ที่พวกเขาเลือกมาบอกถึงตัวตน
เรากล้าพูดเต็มปากว่า Ausara Surface คือหนึ่งแบรนด์อินดัสเตรียลคราฟท์สัญชาติไทย ที่น่าจับตามองที่สุดในเวทีผู้ผลิตวัสดุอินทีเรียร์โลกขณะนี้ Ausara Surface ถือกำเนิดและเติบโตขึ้นอย่างมีนัยสำคัญจากก้าวแรกเมื่อสี่ปีก่อน บนความตั้งใจของสองผู้ก่อตั้ง จารุพัชร อาชวะสมิต เท็กซไทล์ดีไซเนอร์ที่ทำงานกับสิ่งทอเชิงทดลองมายาวนาน และ โชษณ ธาตวากร อดีต CFO ของคราฟท์แบรนด์ชื่อดังอย่าง Alexander Lamont ที่อยากจะผสานแนวคิดงานฝีมือเชิงทดลอง เข้ากับเทคนิกการทอเส้นใยแบบอุตสาหกรรม เพื่อจะนำเสนอแบรนด์เล็กๆ นี้ไปสู่ตลาดโลกในฐานะ ‘วัสดุนวัตกรรม’ ที่โดดเด่นด้วยเส้นใยโลหะและภาพลักษณ์ของคราฟท์ระดับหรู
จากที่เคยคิดตั้งคำถามว่าจะทำอะไรเมื่อเรียนจบ กระทั่งสตูดิโอคราฟ์เซรามิกเล็กๆ “ละมุนละไม คราฟท์ สตูดิ-โอ” (Lamunlamai Craft Studio) ถือกำเนิดมาครบ 4 ปี จนล่าสุดแบรนด์ละมุนละไมและคราฟท์สตูดิโอเล็กๆ แห่งนี้ได้ไปไกลถึงปารีส ประเทศฝรั่งเศส โดยได้ร่วมจัดแสดงในงาน Maison & Objet Paris 2018 งานแฟร์ที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก และเมื่อเร็วๆ นี้พวกเขายังได้รับการคัดเลือกให้เข้าร่วมโครงการที่ใหญ่ที่สุดของไทยที่รวมสุดยอดนักออกแบบและงานคราฟท์ โดยได้เป็นส่วนหนึ่งภายใต้โครงการ ICON SIAM
การสร้างทีมฟุตบอล ยูไนเต็ด เป็นแนวคิด ที่ “ปลุก” และ “เปลี่ยน” เศรษฐกิจของจังหวัดบุรีรัมย์ให้เติบโต อย่างก้าวกระโดด แต่ละภาคส่วนมีความคึกคักขานรับกับก้าวใหม่ของบุรีรัมย์ ที่ตั้งเป้าสร้างความแข็งแกร่งให้กับชุมชนอย่างยั่งยืน เพื่อให้คนบุรีรัมย์มีโอกาสเติบโตอย่างมั่นคง มีความภาคภูมิใจในถิ่นที่อยู่อาศัยในฐานะเจ้าของจังหวัดร่วมกัน
ยาหอมเป็นผลผลิตทางวัฒนธรรมที่อยู่คู่สังคมไทยมากว่าสามศตวรรษ...ว่ากันว่าตำรับยาหอมเข้ามาในประเทศไทยตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา โดยในยุคเริ่มต้นยาหอมถือว่าเป็นของสูง เป็นของหายากที่ใช้กันในหมู่เจ้านาย เพราะเครื่องยาหลายตัวต้องนำเข้าจากต่างประเทศ อีกทั้งยังต้องมีบริวารมากพอจะมาบด มาร่อน มาปรุงให้ได้ยาหอมคุณภาพดี ในยุคนั้นยาหอมจึงกลายเป็นของที่มีคุณค่า มีคุณภาพ และมีราคาแพงจนชาวบ้านทั่วไปแทบไม่รู้จักและไม่มีโอกาสได้ใช้
‘COTH Studio’ ย่อมาจาก Creative Collaboration Thailand Studio ที่มีความหมายตรงตัวถึงการทำงานร่วมกับ ผู้อื่น หรือความร่วมมือทางความคิด ก่อตั้งโดย “ต้น” เฉลิมเกียรติ สมดุลยาวาทย์ (จบการศึกษาปริญญาโท ด้านออกแบบผลิตภัณฑ์จากรั้วศิลปากร) และ กวิสรา อนันต์ศฤงคาร (จบการศึกษาปริญญาตรี สถาปัตยกรรมภายในจากรั้วจุฬาลงกรณ์) คู่หูสองขั้วทางการออกแบบที่สามารถนำศาสตร์ทั้งสองมาผสมผสานให้กลายเป็นหนึ่งจนเกิดเป็น COTH Studio
